Ο Κατζουράκης δεν είναι φίλος μου, θα ήθελα όμως να είναι.

Αναδημοσίευση από την Φυλή των Φίλων

 της Ελένης Κυπραίου 

(από την εκπομπή της 19ης Απριλίου στην Φυλή των Φίλων στους 105,5 fm στο Κόκκινο)

‘’Η ζωγραφική είναι υλική. Είναι ύλη που περιέχει ποίηση. Είναι η πρώτη χειρονομία του ανθρώπου που, μαζί με την ομιλία, προσπαθεί να καταλάβει τον εξωτερικό κόσμο και να ορίσει τον εαυτό του. Δεν ξέρουμε τι σκεφτόταν ο προϊστορικός άνθρωπος όταν κοίταζε τον ουρανό, τα ζώα γύρω του, τους άλλους ανθρώπους, τα βουνά και τη θάλασσα,

 Βλέπουμε όμως στη ζωγραφική των σπηλαίων πόσο συγγενή αισθήματα είχε με τα δικά μας.  

Η ζωγραφική είναι εκτός όλων των άλλων και η πρώτη συμβιβαστική κίνηση του ανθρώπου προς την εκλογίκευση του μεταφυσικού. Όχι μόνο σαν εξορκισμός, αλλά σαν εσωτερική οργάνωση με κανόνες, κανόνες σαν αυτούς που γέννησαν  τη γραφή και την ομιλία. ‘’

Αυτό εiναι ένα απόσπασμα απ το βιβλίο του Κυριάκου Κατζουράκη τάξη στο χάος που πλαισιώνει την  έκθεση του Κατζουράκη στο Μουσείο Μπενάκη Πειραιώς. Ξεκινάει την Τρίτη 23 Απριλίου, αναδρομική Τέχνης ζωής και ιστορίας, 50 χρόνων. 

Περιλαμβάνει επίτοιχα έργα – σε τρεις ενότητες-θεατρικές μακέτες, 2 ταινίες μεγάλου μήκους –τρεις ταινίες μικρού μήκους.  Θα διαρκέσει 3 μήνες θα ξαναμιλήσουμε  για αυτό.  Εγώ θέλω να πω τα δικά μου-

Κάποτε, η ζωγραφική  απ τις πρωτόγονες κοινωνίες, εκεί που η κυριαρχία της ήταν αυτοδύναμη σαν μοναδικό μέσο έκφρασης- μετακόμισε  στην υπηρεσία του κοινωνικού ανθρώπου, του κατακτητικού και ταυτόχρονα αλληλέγγυου.

Στα χίλια τετραγωνικά της έκθεσης του Κυριάκου Κατζουράκη  που επισκέφτηκα χτες και  παρακολούθησα το στήσιμο, ξεδιπλώθηκε μπροστά μου, η ζωούλα μου, η τόση δα/ η μικρή και ταπεινή και σπουδαία,/ πολλά απ όσα έχω σκεφτεί και έχω κάνει, γιατί κι εγώ  συμμετείχα σε πολλά και  είχα παρακολουθήσει άλλα τόσα- και τα πίστευα  όλα αυτά. Προσωπικές και αισθητικές επιλογές.          Και τα ξέχασα.

Κι  ήρθε τώρα  ο Κυριάκος Κατζουράκης  να μου θυμίσει την προσωπική μου πινακοθήκη.

 Παίρνω λοιπόν το θάρρος να σας πω ‘’Πηγαίνετε   να δείτε μια έκθεση που είναι ο καθρέφτης  πολλών από μας, με έρωτες, υποτιμήσεις, υποκλίσεις, αποφάσεις, εντάξεις,  μια έκθεση που μας δείχνει ότι υπήρξαμε και εμείς μέρος ενός πολιτισμού  με ιστορία και σημαντικά γεγονότα.                                           

Ότι έχουμε υπόσταση και αισθήματα.

Δείτε ένα καλλιτέχνη που μας θυμίζει ότι είμαστε πολιτικά όντα, σκεπτόμενα, με δράση και νόηση,  κυρίως με κρίση/ που ασχολήθηκε εικαστικά με τους μετανάστες, σε μια εποχή που θριαμβολογούσαμε για το άνοιγμα των συνόρων και που η μετανάστευση δεν είχε γίνει ούτε σημαία ούτε ξορκισμός.          

Κι αν ψάξετε στην ιστορία της ελληνικής τέχνης, αν αφαιρέσουμε τους πολεμικούς ανταποκριτές, ελάχιστοι έχουν ασχοληθεί με βία, φόβο, κοινωνικά θέματα. Αυτά πλέον έχουν ενσωματωθεί στα γκράφιτι. 

Οι έλληνες ζωγράφοι αποτυπώνουν προσωπικά δράματα συνήθως- απαραίτητα κι αυτά.

Η έκθεση του Κυριάκου Κατζουράκη μου έδωσε την εντύπωση  ότι κι αν δεν έχουμε ειδικές γνώσεις –αναγνωρίζουμε υψηλές στιγμές καλλιτεχνίας και ιστορίας τέχνης. Κάπου ανάμεσα στα σπουδαστικά έργα, την περίοδο ποπ αρτ και το τέμπλο διαγράφεται  μια εικαστική διαδρομή από ένα καλλιτέχνη που τιμά τον άνθρωπο, που στο βιογραφικό του ανάμεσα στα χίλια μύρια που έχει κάνει, αναφέρει τις δυο γυναίκες του και τη γέννηση του γιου του σαν σταθμούς στη ζωή του. Και τους φίλους του. 

Τιμώντας τους... μας τιμά.

 Αυτή η έκθεση θα μπορούσε να είναι ο  καθρέφτης 50 χρόνων ζωής της οικογένειας του ζωγράφου, της δικής σας οικογένειας,  των δικών μας –των γύρω μας – Μας αφορά. 

Δείτε μια έκθεση που εμείς οι άνθρωποι, οι Έλληνες αξίζουμε , μια έκθεση συγκινητική, με την βαθιά έννοια  του βλέπω, κοιτάζω, κινούμαι και παρακινώ και παρακινούμαι μαζί με άλλους. Που μας θυμίζει ότι είμαστε κοινωνικά όντα και πολίτες. Ότι είμαστε σοβαροί άνθρωποι.

Κι αν νομίζετε ότι το παράκανα, διευκρινίζω ότι ο Κατζουράκης δεν είναι φίλος μου, θα ήθελα όμως να είναι.

 Βιογραφικά

ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΚΑΤΖΟΥΡΑΚΗΣ

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1944. Σπούδασε ζωγραφική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (ΑΣΚΤ) και στην Αγγλία ( St. Martins School of Art)
1967-68 έπαιξε στην ταινία του Δ. Θέου "Κιέριων"
1969 ιδρυτικό μέλος της ομάδας "5 νέοι Έλληνες Ρεαλιστές".
Έζησε στην Αγγλία τα χρόνια 1972 - 1985.

Με επιμέλεια του Eduardo Paolozzi οργανώθηκε το 1976 έκθεση στη Serpentine Gallery - Arts Council
1971 Σκηνογράφησε στον κινηματογράφο το Προξενιό της Άννας του Π.Βούλγαρη και έκανε τα κοστούμια στις Μέρες του '36 του Θ.Αγγελόπουλου.
Εργάζεται μόνιμα στην Ελλάδα από το 1986.
1996 -2002 Διευθύνει το εικαστικό εργαστήριο του Υπουργείου Πολιτισμού στον Δήμο του Αιγάλεω.
1988 - 2007 Συνεργάζεται με το Θέατρο Τέχνης σε 20 παραστάσεις.
Συνεργάτης της ομάδας χορού Οκτάνα το1993 και του Β. Αρδίτη το 1989.
Αντιπροσώπευσε την Ελλάδα στην XI Biennale de Paris το 1980 και στην Biennale Sao Paulo το 1979.
Από το 2006 είναι τακτικός καθηγητής στην ΣΚΤ του ΑΠΘ.
Από το 1991 με την ΟΜΑΔΑ ΤΕΧΝΗΣ δουλεύει συστηματικά πάνω στις σχέσεις της ζωγραφικής με το θέατρο, τη μουσική, την φωτογραφία και τον κινηματογράφο.
1991 "Τέμπλο- Οίκος ενοχής" -κατασκευή, ζωγραφική, θέατρο
1997 " Προσωπογραφία" - κατασκευή, ζωγραφική, θέατρο
1999 "Ιερά οδός" - κατασκευή, ζωγραφική, φωτογραφία, μουσική
2002 "Ο δρόμος προς τη Δύση" - Culture 2000 - σύνθετο έργο, ζωγραφική, θέατρο,
2003 " Ο δρόμος προς τη Δύση" 1ο Βραβείο ντοκιμαντέρ και βραβείο διεθνούς ένωσης κριτικών κινηματογράφου - Thessaloniki, Montreal, Yamagata, New York, Locarno, Instabul, Sicago, Paris
2005 " Γλυκιά Μνήμη" - Βραβείο Πρώτου Γυναικείου ρόλου ( Κάτια Γέρου ) στο Διεθνές φεστιβάλ Μεσογειακού κινηματογράφου - Μαρόκο 2007, Κρατικά Βραβεία 2005 Β΄ Γυναικείου ρόλου ( Μαρία Ζορμπά ) και Σκηνογραφίας ( Νίκος Πολίτης)
Thessaloniki, Montreal, Mexico, Maroc, Los Angeles.
2005 "Καφέ Γκράβα" - ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκη
Σε εξέλιξη παραγωγές της Ομάδας Τέχνης:
"Ο Δρόμος προς τη Δύση II"
"Κλειδωμένες λέξεις" - ντοκιμαντέρ.
"Τρελλό Φεγγάρι - Fool Moon", Μεγάλου μήκους
"Πείνα" Ντοκιμαντέρ για την Unesco σε συνεργασία με τον Neil Hollander